Coñece a nova normativa para as traballadoras do fogar

Co fin de regular a protección da seguridade e saúde da xente traballadora no fogar familiar, o Goberno aprobou a norma sobre prevención de riscos laborais neste ámbito.

A finalidade desta norma é que exista unha normativa específica en materia de prevención de riscos laborais , tendo en conta o ámbito privado onde prestan os seus servizos, que o empresario non dispoña de entidade empresarial e que nalgúns casos existan varios empresarios.

Cales son os Dereitos do traballador?

• Dereito a unha protección efectiva en materia de seguridade e saúde no traballo.Tradúcese na obriga do empresario de realizar unha adecuada avaliación do risco.
• Dereito á formación preventiva.Os traballadores teñen dereito a recibir formación en prevención cando sexan contratados e formación complementaria nos casos de riscos excepcionais. Esta formación terá lugar preferentemente en horario laboral e será gratuíta. Para iso, o Servizo Público de Emprego (SEPE) publicará unha plataforma de formación.

• Dereito a parar a actividade.O traballador poderá suspender a súa actividade se existe un risco grave e inminente para a súa vida ou saúde, así como abandonar o seu domicilio se é o caso, debendo comunicarllo inmediatamente ao empresario.
• Dereito a vixiar a súa saúde.O traballador ten dereito a vixiar o seu estado de saúde, incluída a posibilidade de realizar os oportunos recoñecementos médicos, e a ter en conta os riscos aos que poida estar exposto. O dito recoñecemento será voluntario, gratuíto e cada 3 anos, e incluirase no Sistema Nacional de Saúde .

• Dereito á protección do traballador contra a violencia e o acoso.O traballador ten dereito á protección contra a violencia e o acoso, incluíndo o acoso e a discriminación sexuais. Así mesmo, a saída do domicilio en situacións de violencia ou acoso non será considerada como renuncia nin poderá ser causa de despedimento.

Cales son as obrigas do empresario?

• Avaliación do risco.O empresario deberá realizar unha primeira avaliación dos riscos para a seguridade e a saúde dos traballadores a domicilio, tendo en conta as características da actividade e da persoa empregada. Esta avaliación deberá actualizarse se se modifican as condicións de traballo ou se producen danos. Para isto o Instituto Nacional da Seguridade Social creará unha ferramenta de avaliación destes riscos.

• Equipos de traballo e protección individual.O empresario deberá proporcionar os equipos de traballo e de protección individual adecuados ao desempeño das súas funcións. Serán gratuítos para o traballador e deberán ser substituídos cando sexa necesario.

• Organización e información da actividade de prevención de riscos.O empresario deberá garantir que o traballador teña á súa disposición toda a información necesaria sobre a seguridade e a saúde do traballo que realiza. Ademais, o empresario asumirá a organización da actividade preventiva. É posible delegar dita organización nun servizo de prevención alleo ou mesmo nunha persoa do seu ámbito persoal ou familiar cando non poida asumilo polas súas características persoais ou por ter recoñecida unha discapacidade.

Que é necesario para que estes novos dereitos se cumpran?

O Instituto Nacional da Seguridade Social deberá levar a cabo unha serie de actuacións que lle permitan cumprir todas as obrigas e dereitos recollidos na normativa:

1. Creación dunha ferramenta gratuíta de avaliación de riscos , que facilite o cumprimento das obrigas de prevención de riscos para o empresario. Ten un prazo de 10 meses, polo que debería estar activo en xullo de 2025.
2. Elaboración dunha guía técnica para a prevención de riscos laborais no ámbito laboral doméstico. Esta guía debe ser publicada no prazo de 1 ano na páxina web da Ministerio de Traballo e estará a disposición dos traballadores na sede das inspeccións de traballo
3. Elaboración no prazo de 1 ano do protocolo de actuación ante situacións de violencia e acoso no servizo do fogar familiar . Tamén deberá publicarse na páxina web do Ministerio de Traballo e do Ministerio de Igualdade e estará a disposición dos traballadores na sede de inspección de traballo.

Cando entran en vigor estes novos desenvolvementos?

A norma entrou en vigor o 12 de setembro de 2024 , pero as obrigas específicas non serán exixibles ata seis meses despois de que estea dispoñible a ferramenta de avaliación de riscos, prevista para xullo de 2025 .

A aprobación desta norma ten como obxectivo mellorar os dereitos das persoas que traballan no fogar familiar, na súa gran maioría mulleres.